Title: Метафарычнае вымярэнне хуткасці працякання часу ў беларускай фразеалогіі
Authors: Лещинская, О.А.
Keywords: фразеалогія
час
хутка
код культуры
метафара
вобраз
нацыянальна-культурная канатацыя
ацэнка
семантыка
градацыя
Issue Date: 2020
Publisher: Ужгородський Національний Університет
Citation: Лящынская, В.А. Метафарычнае вымярэнне хуткасці працякання часу ў беларускай фразеалогіі / В.А. Ляшчынская // Науковий вісник Ужгородського університету. Серія: Філологія. - 2020. - Вип. 1 (43). - С. 196-201.
Abstract: Зварот да фразеалогіі беларускай мовы дыктуецца сучаснымі тэндэнцыямі працэсаў глабалізацыі, якія пагражаюць нівеліроўку нацыянальных каштоўнасцяў, нацыянальна-культурных адрозненняў беларусаў, у сувязі з чым узрастае роля мовы і асабліва яго фразеалагічных адзінак, якія выступаюць злучальным звяном паміж мовай і культурай народа, адзінкамі «мовы» культуры беларускага народа. Фразеалагічныя адзінкі фіксуюць, захоўваюць і перадаюць без змянення формы і зместу культурную інфармацыю, выпрацаваную народам і закладзеную ў мінулым як спосаб замацавання і атрымання ведаў, як сродак вобразна і сціснута прадставіць найбольш важныя бакі жыцця народа і, самае галоўнае, як сродак засвоіць уласцівыя і характэрныя беларусам маральныя і духоўныя каштоўнасці, агульначалавечае і нацыянальна адметнае. Асаблівую цікавасць уяўляе такая універсальная катэгорыя як час, як асобны канцэпт карціны свету беларусаў, прадстаўлены ў беларускай фразеалогіі безлічнае і разнастайна. У артыкуле на матэрыяле фразеалагізмаў беларускай мовы з агульным значэннем ‘хутка’ усталёўваецца ролю метафары ў стварэнні вобразаў адзінак для навочнага абазначэння, характарыстыкі і ацэнкі хуткасны працягласці часу, выяўляюцца культурная канатацыя, устойлівае каштоўнасны змест культуры, яе катэгорый і сэнсаў, ўзаемадзеяння мовы і культуры ў дыяпазоне культурна-нацыянальнай самасвядомасці. У выніку аналізу фразеалагізмаў і інтэрпрэтацыі іх вобразных уяўленняў аб шпаркасці часу выяўляецца перш за ўсё часовая ацэнка дзеянняў самога чалавека, а наяўнасць сінанімічных адзінак з агульным значэннем ‘хутка’ сведчыць аб градацыі агульнага значэння, дыферэнцыяцыі ў адпаведнасці з вобразам семантычнага адцення, стылістычнай асаблівасці ўжывання і аб шырокім дыяпазоне нацыянальна-культурнай падставы вобразаў адзінак для прадстаўлення адной характарыстыкі абстрактнага паняцця пра час – яго хуткацечнасці як якаснай ацэнцы падзей, якія адбываюцца дзеянняў.
URI: http://elib.gsu.by/jspui/handle/123456789/17793
Appears in Collections:Статьи

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
Ляшчынская_Метафарычнае_вымярэнне.pdf366.83 kBAdobe PDFView/Open


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.