Эмоцыя здзіўлення ў беларускай фразеалогіі: лінгвакагнітыўны і лінгвакультуралагічны аспекты

Abstract

У артыкуле на матэрыяле фразеалагізмаў з эмасемай ‘здзіўленне’ праследжваюццца шляхі і спосабы канцэптуалізацыі і катэгарызацыі гэтай эмоцыі, устанаўліваецца месца і роля здзіўлення ў эмацыянальнай канцэптасферы беларусаў як аднаго з фрагментаў фразеалагічнай карціны свету. Выяўляецца заканамернасць паміж асаблівасцямі праяўлення эмоцыі здзіўлення і яе абазначэння пры дапамозе фразеалагізмаў-выклічнікаў, радзей – фіксацыяй адлюстравання саматычных змен, г. зн. выяўляецца схема пазнання невядомага праз вядомае, абстрактнага праз канкрэтнае.

On the material of the phraseological units with the meaning of ‘surprise’ the ways and means of concep-tualization and categorization of this emotion are retraced in the article, the place and role of surprise in the emotional сoncept-sphere of the Belarusians as one of the fragments of the phraseological view of the world are determined in the article. The appropriateness between particularity of the manifestation of the emotion of surprise and its sign by means of phraseological units-interjection, fixation of the reflection of the somatic modification is revealed, i.e. the scheme of the cognition of the unknown through the known, abstract through concrete is exposed.